شعرا باید تکلیف‌شان را با سیاست روشن کنند

به گزارش خبرگزاری مهر، نخستین نشست ادبی «عصر آدینه» توسط خانه هنرمندان ایران، روز جمعه ۲۹ دی با حضور محمدمهدی عسگرپور مدیر عامل خانه هنرمندان ایران) و جمعی از شعرا و اهالی ادب در سالن استاد غلامحسین امیرخانی خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

در این‌برنامه که با اجرای سعید بیابانکی همراه بود، عبدالجبار کاکایی (شاعر) در بخش شعر و مهدی خاکی‌فیروز (روزنامه ‎نگار) در بخش معرفی کتاب، میهمانان نخستین نشست «عصر آدینه» بودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بیابانکی در ابتدای این برنامه گفت: عصر آدینه برنامه‌ای است که از این پس آخرین جمعه هر ماه در خانه هنرمندان و در سالن استاد امیرخانی برگزار می‌شود. قرار ما این است این جلسات را تبدیل به پایگاهی مهم برای همه مردم کنیم و در واقع قرار است صرفاً شعرخوانی در جریان نباشد و موضوعات دیگری را نیز مورد بررسی قرار دهیم و با ادبیات ایران و جهان هم آشنا شویم.

در بخش بعدی عبدالجبار کاکایی در پاسخ به این پرسش که با توجه به شرایط کنونی جهان و اضافه شدن ابزارهایی چون هوش مصنوعی، شعر از چه جایگاهی برخوردار است و در آینده به کدام سمت می‌رود؟، گفت: اتفاقاتی که به ویژه در یک صد سال اخیر در جامعه در حال تحول است، ایران را در مقابل تنازعی بین سنت و مدرنیته قرار داده و این مسأله در شعر هم بازتاب پیدا کرده است. البته می‌توان گفت که ادبیات جهان هم تحت تأثیر اتفاقاتی بوده که در حال رخ دادن است. با قاطعیت می‌توان گفت که عناصر تصویری شعر در جهان مدرن به واسطه گسترش ابزارهای تصویری تحت فشار قرار گرفت و شعر ناگزیر شد که در دوره‌های گذشته تحولاتی به سمت فرم و تکنیک و استفاده از جلوه‌های مختلف داشته باشد و ابزارهای بیانی گوناگون را در خدمت بگیرد تا تحول و جنبشی از خود نشان دهد.

وی افزود: بازگشت و ارجاع به سنت در همین ۱۰۰ سال گذشته اتفاق افتاده است. آن چیزی که من بعد از مطالعه تاریخ مشاهده می‌کنم، این است که جامعه ما هر وقت دستخوش تحولات سیاسی و اجتماعی می‌شود و ابعاد وسیعی از توده‌های مردم وارد صحنه هیجانات اجتماعی می‌شوند، شعر تا اندازه‌ای از جهت فایده رساندن جدی‌تر می‌شود. یعنی معناگرا یا به تعبیری فایده‌گرا می‌شود. امری که در ادبیات گذشته ما، به واسطه نفوذ حکمای شاعر، خیلی برجستگی داشته است. یعنی حکیمان شاعر ما شعر را ابزاری برای انتقال داده‌های علمی و گزاره‌های معرفتی خود قرار داده بودند و همچنین شعر برای شاعران حکیم ما چون ناصرخسرو، سنایی، عطار و مولانا غالباً ابزار بوده است. این روایتی است که از گذشته به یاد داریم. البته ندرتا چهره‌هایی چون منوچهری دامغانی، خاقانی را داریم که تصویرگرایی، خود هنر و تکنیک شعر برایشان مهم بوده است.

این‌ترانه‌سرا در ادامه گفت: البته کسانی هم بودند که به بازی با کلمات و رفتار با واژه‌ها اندیشیده‌اند و به تعبیر خودشان طرز تازه‌ای پدید آورده‌اند. آنها جریان‌های متفاوتی بودند. در ۱۰۰ سال اخیر نیز شاهد رشد و شکوه این جریان‌ها بودیم. به‌عنوان مثال در دوره مشروطیت که شعر وارد سیاست و اجتماع شد، شاعری مانند فرخی یزدی، ملک الشعرای بهار و خیلی از بزرگان چون میرزاده عشقی غالباً شعر را ابزاری برای منویات سیاسی، اجتماعی خود می‌دانند. در انقلاب متاخر خودمان نیز، شاهدیم که انقلاب ۵۷، بازگشتی به سمت سنت‌ها را سبب می‌شود. در واقع چنین کارنامه‌ای، این نکته را به ما یادآوری می‌کند که تکلیف جامعه ما با هنر شعر به جهت تقابل دو نگاه، دو سیستم درک‌کننده از معنای شعر را داراست. یعنی نگاه ما هم سنتی و هم متجدد است. به طوری که در زندگی و خانه‌های شخصی خود هم از اشیا سنتی و هم مدرن استفاده می‌کنیم.

کاکایی در بخش دیگری از سخنانش گفت: این تقابل و دوگانگی و حس تشکیک بین اینکه این مسیر را بروم یا مسیر دیگر، در ادبیات و سینمای ما نیز بسیار بازتاب یافته است. نهاد معصومانه انسان ایرانی در مواجهه با جریان سنت و مدرنیته، راهی جز سر زیر آب کردن، از بین رفتن خود و یا سکوت نمی‌بیند. این وضعیت به جهت اینکه دو خاستگاه معرفتی در جامعه ما وجود دارد سبب شده تا شعر غالباً ابزاری در جهت انتقال مسائل و مفاهیم علمی یا مسائل سیاسی و اجتماعی باشد. کما اینکه اگر بخواهیم شعر ۱۰۰ سال اخیر را به جهت گرایشات شاعران آنها ارزیابی کنیم، غالباً شعر ما اجتماعی بوده است. به عنوان مثال شاملو، سیاوش کسرایی، فروغ غالباً شاعران اجتماعی بودند.

وی افزود: البته گاهی اوقات شعرهای درجه دو و سه‌ای را به خاطر می‌آوریم که به روابط خاص عاشقانه در شعر روی آوردند، یا مانند احمدرضا احمدی و یدالله رویایی به فرم شعر توجه کردند اما شعر آنها در مقابل شعر سیاوش کسرایی و احمد شاملو، در صحنه ادبیات ما ندرخشیدند. این تقابل وجود دارد ولی غلبه با بیان شعر اجتماعی است. یعنی جامعه ما همچنان دردمند بوده و دنبال تریبونی است که حرف خود را بزند و بعد به آرامش برسد تا ببیند که با پدیده‌ای به نام شعر چه کند. آیا هدفش فقط و صرفاً خلق زیبایی است؟ یا اینکه به طور کل مانند مولانا جامعه را رها کند و به دنبال باغ و جنگل درونی به درون خود برود. یا شاعری که ابزار تخیل خود را در اختیار بیان احوالاتش قرار می‌دهد و در شعر سهراب سپهری خودش را نشان می‌دهد. سهرابی که براهنی به طعنه به او می‌گوید، وقتی سر جوان ما را کنار جوی آب می‌برند، تو می‌گویی آب را گل نکنیم! این چه نگاهی به اجتماع است. یعنی حتی مورد نفرت منتقد ادبیات ما قرار می‌گیرد که چرا شما یک لحظه توجهت از موضوع اجتماعی خارج شد و روی مسائل دیگر رفت. فکر می‌کنم اول شعرای ما باید تکلیف‌شان را با خودشان روشن کنند. یعنی باید ببینند تا چه اندازه غم جامعه را دارند و تا چه اندازه دوست دارند که خود واقعی‌شان را بشناسند. شخصاً چندی پیش اعتراف کردم که حتی در شعرهای عاشقانه‌ام نیز نگاه سیاسی‌ام پنهان است. وقتی یک ترانه عاشقانه می‌گویم، پشت آن فریاد نگاه به جامعه دست‌خوش تحولات و بلاتکلیف نیز وجود دارد. حتی اگر شعر عاشقانه بگویم.

کاکایی در پایان گفت: اما باید پرسید چرا باید گله کنم، وقتی قرار است یک مناسبت عاشقانه را در شعرم جلوه دهم؟ پس من هم مثل بسیاری تشکیک دارم بین اینکه خود واقعی‌ام کیست؟ آن کسی که باید برای آینده این مملکت، جریان‌های سیاسی، اتفاقات تلخ اشک بریزد و یا اینکه عاشق باشد و بر این اساس خودش را از جهان و جهان را هیچ نبیند؟ کدام ارزش است؟ پیدا کردن خود؛ پیدا کردن آن احساسی که پشت احساسات دیگر پنهان شده است. اگر مدتی در خود تأمل کنید، به آن احساس می‌رسید. موفق‌ترین شعرها به قلم کسی می‌آید که به درک آن احساسات پنهان خودش که احساسات واقعی‌اش است رسیده باشد.

در بخش دیگری از این برنامه مهدی خاکی فیروز به معرفی کتاب «خطای دِکارت» نوشته آنتونیو داماسیو اندیشمند در علوم عصب پرداخت که با ترجمه تقی کیمیایی (پزشک ایرانی مقیم آمریکا) روانه بازار نشر شده است.

کد خبر 5999369 فاطمه میرزا جعفری

منبع: مهر

کلیدواژه: خانه هنرمندان ایران ملک الشعرای بهار عبدالجبار کاکایی سعید بیابانکی محمدمهدی عسگرپور شعر شعرخوانی کتاب و کتابخوانی انقلاب اسلامی ایران دفاع مقدس معرفی کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نقد کتاب انتشارات کتاب جمکران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان رژیم صهیونیستی مقاومت فلسطین وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی خانه هنرمندان جامعه ما

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۵۸۸۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

صلح و سازش، ظرفیتی برای کاهش جمعیت کیفری

ایسنا/آذربایجان غربی بخشش و گذشت‌ از دیرباز در فرهنگ ایرانیان وجود داشته و با ورود اسلام به ایران بیش از قبل این موضوع در بین جوامع ایرانی عجین شد.

‌صلح و سازش یکی از موضوعات مهم برای دستگاه قضایی است و همواره نهادها و شوراهایی در جهت توسعه و نهادینه کردن امر صلح و سازش در کشور فعالیت دارند، بطوری که فعالیت آنها تاثیر مثبتی در کاهش اختلافات و جمعیت کیفری داشته است.

هرچند قبل از ورود به مساله صلح و سازش باید به این نکته توجه کرد که در گام اول باید با آسیب شناسی جلوی انواع آسیب های اجتماعی و بزه ها را گرفت و در گام بعدی با تقویت و نهادینه کردن صلح و سازش در جامعه و بین شهروندان از بروز بسیاری از معضلات و آسیب‌های اجتماعی جلوگیری کرد تا نتیجه آن کاهش جمعیت کیفری در استان باشد.

ناصر عتباتی رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه اجرای  پویش «به حرمت امام علی (ع) می بخشم» با هدف فرهنگ سازی  امر صلح و سازش در جامعه بود، افزود: امیدواریم با برگزاری پویش‌های فرهنگی شاهد سازش های بیشتر در آذربایجان غربی باشیم.

عتباتی با اشاره به اینکه در سال گذشته بیش از ۶۷ هزار پرونده در آذربایجان غربی به کلانتری ها و پاسگاه های استان ارجاع شده بود، اظهار کرد: به منظور استفاده از ظرفیت دایره مددکاری، مشاوره اجتماعی کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها جهت برقراری صلح و سازش در راستای سیاست‌های قوه قضائیه و کاهش ورودی پرونده‌ها به محاکم برای تعدادی از افسران انتظامی، ابلاغ صلح یاری صادر شده است.

رییس کل دادگستری آذربایجان غربی ادامه داد: این اقدام دستگاه قضایی استان موجب شد تا در سال گذشته با تلاش نیروهای دوایر مشاوره و مددکاری اجتماعی کوپ‌های انتظامی استان، بخش قابل توجهی از دعاوی وارده به این واحدها به سازش و مصالحه ختم شود.

وی با اشاره اینکه فرهنگ سازی در حوزه صلح و سازش مورد توجه دادگستری آذربایجان غربی است، خاطرنشان کرد: این آمار سازش بالا، نشان از ظرفیت این واحدها در تبیین فرهنگ صلح و سازش در جامعه و کاستن از ورودی نامتعارف به محاکم دارد که بسیار ارزشمند است.

علی حسینی وکیل دادگستری نیز در گفت وگو با ایسنا افزود: در بحث صلح و سازش باید در گام نخست به این موضوع توجه کرد که اجتماع از فرد فرد اعضای جامعه و رفتار اجتماعی نیز از مجموع رفتارهای تک تک اعضای جامعه تشکیل شده است.

وی با اشاره به اینکه شخصیت فرد برمبنای آموزشی که از بدو تولد که تحت تاثیر آن است تشکیل می شود، تصریح کرد: اولین منشأ تربیتی یک فرد خانواده است و هر گونه کمی و کاستی در خانواده موجب تشکیل خط فکری غلط در فرد می شود لذا آموزش به خانواده ها در جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی ضروری است.

حسینی با تاکید به اینکه مدرسه، رسانه ها و جامعه در مرحله بعدی شکل گیری تربیتی و ساخت شخصیت فرد، تاثیرگذار هستند، اظهار کرد: جامعه ما تشکیل شده از یک بافت متکثر قومیتی است بر این مبنا که آموزش های فرهنگی هر قوم و هر جمعیتی گاها می تواند باعث سوءبرداشت و رفتارهای اجتماعی شود، مثلا وجود درگیری بین اقوام ۲منطقه نمونه ای از این سوء برداشت‌هاست که متولیان امر می توانند با به وجود آوردن ساز وکارهای اجرایی در پروسه های اجتماعی و خصوصا آموزش اجتماعی افراد و جامعه شرایطی ایجاد کنند تا تقابل و درگیری های ناشی از این موضوع به حداقل برسد و بهترین راه نیز ایجاد فرهنگ صلح و سازش است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه فرهنگ صلح و سازش موضوع جدیدی در جامعه ما نیست و از قبل از اسلام نیز این موضوع یک امر اخلاقی محسوب می‌شد و می توان گفت جامعه ما همیشه پذیرای فرهنگ صلح و سازش است، تصریح کرد: بعد از اسلام نیز موضوع صلح و سازش در کنار شکل اخلاقی، شکل دینی به خود گرفت و نقش زیادی در کاهش اختلافات داشته است.

وی با تاکید به اینکه بیشتر مشکلات حقوقی جامعه ما ناشی از نبود فرهنگ سازی و تعارضات ارتباطی است، یاد آور شد: تشکیل نهادهای صلح و سازش و شوراهای حل اختلافات و معضلات فرهنگی در کشور نشان از جایگاه مهم امر صلح و سازش است.

این وکیل دادگستری با اشاره به اینکه تاسیس شورای حل اختلاف و دادگاه صلح نشان از اهمیت مسئله صلح و سازش است، اظهار کرد: با تاسیس این نهادها میزان پرونده های مختومه و منجر به سازش افزایش یافته است که همین امر موجب خواهد شد که در آینده ورودی پرونده‌های قضایی، جمعیت کیفری و معضلات اجتماعی روند کاهش داشته باشد.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه آنچه بسیار مهم است و قبل از هر اقدامی باید مورد توجه قرار گیرد این است که به گسترش فرهنگ صلح و سازش توجه جدی شود، خاطرنشان کرد: حفظ منافع عمومی، جلوگیری از هزینه طرفین، کاهش مجازات و معافیت از مجازات از برکات گسترش فرهنگ صلح و سازش در جامعه است.

منصوره ایزدی یک جامعه شناس نیز در گفت وگو با ایسنا افزود: شناخت حق و حقوق شهروندی و احترام به حق و حقوق دیگران از بروز بسیاری از اختلافات جلوگیری می کند.

وی با اشاره به اینکه ریشه بسیاری از اختلافات، بزه ها و در وجه بالاتر ریشه بسیاری از قتل‌ها در جامعه عدم آگاهی و ضعف فرهنگی است، اظهار کرد: برای آگاهی جامعه و نهادینه کردن فرهنگ صلح و سازش باید نهادهای متولی در امر آموزش ورود جدی کرده و فرهنگ گفت وگو را در جامعه نهادینه کنند و همچنین آستانه تحمل افراد را تقویت کنند تا به این طریق بسیاری از مشکلات اجتماعی کاهش یابد. 

این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه فرهنگ صلح و سازش یکی از موضوعات مورد تاکید اسلام است، اظهار کرد: لازم است فرهنگ صلح و سازش را به عنوان یک ضرورت جامعه  به دانش آموزان و دانشجویان تدریس کنیم چرا که ارتقای فرهنگ صلح و سازش در جامعه جهت کاهش جرم امری ضروری است.

این جامعه شناس با اشاره به اینکه قبل از هرگونه اقدامی باید با آسیب شناسی جلوی بروز اعمال ناشایست وخلاف قانون گرفته شود، ادامه داد: اگر مردم گرایش به صلح و سازش داشته باشند قسمت اعظمی از هزینه های مادی و روحی که براثر اختلاف و نزاع میان آنها وارد می‌شود، کاسته می‌شود.

به گزارش ایسنا، جامعه باید متوجه ارزش و تاثیر مثبت صلح و سازش باشد و رسانه‌ها نقش تاثیرگذاری در فرهنگ سازی امر صلح و سازش در جامعه دارند.

باید متولیان امر، شوراهای صلح یاری و حل اختلاف و در مجموع قوه قضائیه به سمت نهادینه کردن فرهنگ صلح و سازش حرکت کنند.

همچنین اگر می خواهیم امر صلح و سازش در جامعه به نحو احسنت و فراگیر حاکم شود و از سوی حجم پرونده های قضایی  و جمعیت کیفری کاهش یابد باید نهادینه کردن فرهنگ صلح و سازش را از خانواده و آموزش و پرورش شروع کنیم، چرا که نخستین و اصلی ترین نهاد تربیتی هر جامعه ای خانواده و مدرسه هستند.

انتهای پیام